Czy warto dbać o przestrzeń dla nauki?
Architektura porządkuje przestrzeń otaczającą człowieka. Taka jest jej rola i ku temu służą różne środki, proste lub złożone, subtelne lub brutalne. Porządkując przestrzeń swych miast Rzymianie wiedzieli, że silne akcentowanie miejsc najważniejszych będzie miało swój wpływ na miejsca pozostałe.
Każda z części przestrzeni szkolnej – wejście, szatnia, korytarz czy sala lekcyjna – wpływa na zachowania osób tu przebywających. Dlatego jej transformacja zmienia nie tylko wygląd pomieszczeń, lecz także relacje między ludźmi oraz podejście do nauczania – pisze Magdalena Swat-Pawlicka, dyrektor programowa i wykładowca w Szkole Edukacji PAFW i UW.
Jak dbamy o przestrzeń w naszej szkole?
Przestrzeń do nauki to szalenie istotny aspekt procesu uczenia się. Niektórzy mogą skupić się wszędzie, ale część uczniów potrzebuje odpowiednich warunków. W naszej szkole dbamy o właściwą przestrzeń do nauki i do odpoczynku. Stawiamy na integracje naszych uczniów i tworzenie relacji, czego wyrazem jest układ ławek w klasach. Nie są one ustawione w znany schemat, w którym uczniowie siedzą jeden za drugi i skupiają się na nauczycielu – wykładowcy. W klasie dla najmłodszych panuje pełna mobilność. Każdy uczeń ma własne biurko, które można łatwo przesunąć. W czasie przerw biurko zamienia się w huśtawkę. Uczniowie mogą korzystać ze standardowych krzeseł, ale częściej wybierają piłki. Siedzenie na piłce specjaliści nazywają siedzeniem aktywnym lub dynamicznym, które zmusza mięśnie do pracy w ekonomiczny sposób.
Siedzenie na piłce stabilizuje miednicę i w naturalny sposób odciąża kręgosłup oraz stawy skokowe i kolanowe. Piłka reaguje na każdy ruch naszego ciała, przez cały czas angażuje do pracy mięśnie, które odpowiedzialne są za utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Ponadto naturalnie dopasowuje się do ciała i daje komfort fizyczny. Mając taką piłkę dziecko może też w każdej chwili położyć się na niej, wygiąć plecy, rozluźnić się. To bardzo cenny przyrząd. Dziecko się na nim nie nudzi – tłumaczy Alim-Aschabem Nurbagandowem, fizjoterapeuta, rehabilitant reprezentacji zapaśników i lekkoatletów.
Czy ustawienie ławek w klasie ma znaczenie?
Oczywiście! To szalenie istotna kwestia. Wydaje się, że determinuje ona szeroko rozumiane relacje w szkole. W Master’s Academy staramy się unikać pruskiego modelu nauczania, gdzie nauczyciel pełni rolę wykładowcy, a jedynym zadaniem uczniów jest pilne słuchanie i trzymanie dyscypliny. Tradycyjny układ stołów służy utrwalaniu tego modelu. W naszej szkole eksperymentujemy. W każdej sali stoły ustawione są inaczej. Dodatkowo możemy je dowolnie przestawiać w zależności od aktualnych potrzeb.
Klasa 7 zazwyczaj pracuje przy stołach ustawionych w kształt podkowy. Jest to dobre rozwiązanie do dyskusji, do prezentacji wszelkiego rodzaju, do integracji grupy. Ponadto nauczyciel ma łatwy dostęp do uczniów, co pozwala kontrolować i pomagać w zmaganiach edukacyjnych. Jak to wygląda? Voila!
W klasie 8 stoły mają inny kształt niż w pozostałych. Są owalne. Ich ustawienie zależy od potrzeb konkretnego projektu. Uczniowie lubią je przestawiać. Idea okrągłego stołu jest nam dobrze znana – każdy jest przy nim równy. Taki układ pomaga przy pracy w grupach, dyskusjach, debatach, eksperymentach, doświadczeniach.
Klasa 4 pracuje w układzie szerokiej podkowy. Dodatkowo zostało wydzielone specjalne miejsce do odpoczynku, kącik z dywanem i dużą ilością naturalnego światła.
Klasa 6 korzysta z układu dwóch rzędów, jeden za drugim. Biurka są ruchome, więc w każdej chwili można zaadaptować przestrzeń na nowo.
Odpoczynek jest równie ważny jak nauka.
Nasz organizm ma swoje granice. Nie może więc bezustannie działać oraz pracować na pełnych obrotach. Przychodzi czas, w którym musi zwolnić i zregenerować się. W naszej szkole dbamy o to, aby nasi uczniowie mieli przestrzeń ku temu. Integracja z rówieśnikami, wspólna zabawa i odpoczynek są równie ważne jak proces uczenia się.
